کارایی بخشی از ژنوم ویروس موزاییک شلغم برای ایجاد مقاومت در کلزا

ویروس موزاییک شلغم (Turnip mosaic virus, TuMV) متعلق به جنس Potyvirus و خانواده Potyviridae، یکی از ویروس‌های‏ شایع مزرعه‏های کلزا در ایران است و تاکنون لاین یا رقم تجاری مقاومی به آن در کشور گزارش نشده است. در این پژوهش، امکان ایجاد مقاومت به TuMV در لاین کلزای تراریختۀ حاوی قطعه کوتاهی از ژن رمزکنندۀ‏ پروتئین پوششی ویروس بررسی شد. بدین منظور توالی 130 نوکلئوتیدی از ژن رمزکنندۀ‏ پروتئین پوششی در حامل pFGC5941 در جهت‏های سنس و آنتی‌سنس‏ به‌طور مستقل همسانه­سازی‏ شد و با استفاده از Agrobacterium tumefaciens سویۀ LBA4404 به دم‏برگ کوتیلدونی لاین کلزای Hayola R-Line 401 منتقل شد. گزینش و تأیید گیاهان تراریختۀ T0 و T1 با استفاده از آزمون‌های‏ PCR و مقاومت به علف‌کش‏ گلوفوسینت آمونیوم (نشانگر) در شرایط گلخانه انجام شد. پس از مایه‌زنی‏ ویروس به گیاهان لاین T1 ارزیابی واکنش با استفاده از سامانۀ نمره‌دهی‏ انجام شد. نتایج نشان داد که تمام گیاهان تراریخته حاوی سازۀ سنس هیچ‌گونه مقاومتی را نشان ندادند درحالی‌که تعدادی از گیاهان تراریختۀ حاوی سازۀ آنتی‏سنس سطوح متفاوتی از مقاومت شامل تأخیر در ظهور علائم به همراه کاهش شدت علائم (0 تا 30 درصد نتاج نسل T1) و یا بهبودی (10 تا 66 درصد نتاج نسل T1) را نشان دادند. این اولین گزارش از افزایش مقاومت به TuMV از راه انتقال یک توالی کوتاه ویروسی در جهت آنتی‌سنس‏ در کلزا است.